Thursday, January 15, 2009

राणीचे शहर लंडन - भाग ६


राणीच्या गांवाला आल्यानंतर राणीचा राजवाडा पहावा असे वाटणारच. इंग्लंडच्या राणीचे ऑफीशियल रेसिडन्स असलेल्या बकिंगहॅम पॅलेससमोर त्यामुळे नेहमीच प्रेक्षकांची झुम्मड उडालेली असते. त्या राजवाड्याच्या सुबक गेटामधून आतली भव्य वास्तू आणि तिच्या अंवतीभंवतीचा नीटस बगीचा दिसतो, पण राणीच्या नखाचेसुद्धा दर्शन घडत नाही. ते कसे घडणार? एकाद्या चाळीतल्या त्यांच्या वयाच्या राधाबाई दिवसातून केंव्हा तरी मिरच्या कोथिंबिर आणण्यासाठी नाहीतर मुरलीधराच्या देवळात चाललेले कीर्तन ऐकण्यासाठी बाहेर पडतांना गेटवर दिसतील. तशी इंग्लंडची राणी थोडीच पावलोणी आणायला नाही तर पाद्रीबाबांचे प्रवचन ऐकायला राजवाड्याच्या बाहेर पडणार आहे? पूर्वीच्या काळात राणीसरकारांच्या पुढे त्यांच्या आगमनाची वर्दी देऊन रस्ता मोकळा करून देणारे भालदार चोपदार आणि मागे त्यांच्या लांबलचक झग्याचा सोगा उचलून धरणा-या दासी असत. आता बुलेटप्रूफ गाड्यांच्या काफिला तिच्या गाडीच्या आगेमागे असतो.


बकिंगहॅम पॅलेसांत तब्बल सात आठशे खोल्या आहेत. त्यातल्या अत्यंत सुरक्षित आणि निवांत भागात राजपरिवाराचे वास्तव्य असते. त्यांना हवे ते तत्क्षणी आणून देण्यासाठी सेवकांचा ताफा सज्ज असतो. राजवाड्याच्या इतर भागांत वेगवेगळी कार्यालये आणि दिवाणखाने आहेत, तसेच पाहुण्यांची आणि नोकर चाकरांची व्यवस्था होते. निरनिराळ्या प्रसंगानुसार तिथे होणा-या मेजवान्यांमध्ये दर वर्षी पन्नास हजाराहून अधिक लोक सहभागी होतात. त्यातल्या अगदी खास प्रसंगी बोलावल्या गेलेल्या मोजक्या लोकांनाच प्रत्यक्ष राणीला पहायला मिळत असेल.


बकिंगहॅम पॅलेसच्या एका गेटासमोर पुरातन वेषातले रखवालदार घोड्यावर स्वार होऊन बसलेले असतात. हे रॉयल गार्डस या ठिकाणी शोभेसाठी असले तरी ते खरोखरचे सैनिक असतात. नियमितपणे कवाईत करून त्यांनी उत्कृष्ट शरीरसंपदा कमावलेली आणि राखलेली असते. पण ते इतके निश्चल असतात की त्यांच्या डोळ्य़ाची पापणी देखील हलत नाही. अशा प्रकारची समाधी लावल्याने काय साध्य होत असेल? तिकडे मादाम तुसाद म्यूजियममध्ये सजीव माणसासारखे भासणारे मेणाचे पुतळे ठेवले आहेत आणि इथे तडफदार जीवंत सैनिक पुतळ्यासारखे स्तब्ध असतात. या साहेब लोकांचे आपल्याला तर कांही कळतच नाही! या गार्डांची पाळी ठरलेली असते. ठराविक वेळेस ते बदलले जातात. त्याचाही साग्रसंगीत समारंभ असतो. त्यात या सैनिकांची परेड पहायला मिळते. ती पाहण्यासाठी इथे खूप मोठी गर्दी जमते.


याशिवायही लंडनमध्ये पर्यटकांना पाहण्यासारख्या खूप जागा आहेत. टॉवर ब्रिज, वेस्टमिन्स्टर, बिग बेन, पिकॅडेली सर्कस, डाउनिंग स्ट्रीटवरचे पंतप्रधानांचे निवासस्थान, ट्रॅफल्गार स्क्वेअर, सेंट जॉल्स कॅथेड्रल, हाइड पार्क, व्हिक्टोरिया आणि आल्बर्ट म्यूजियम, मार्बल आर्च इत्यादी जागा जास्तच लोकप्रिय आहेत. लंडन आय नांवाच्या प्रचंड चक्रात बसून लंडन शहराचे विहंगम दृष्य पाहता येते. चाळीस मजली गगनचुंबी इमारतींपेक्षासुद्धा उंचवर झोका घेणारे हे चक्र हळू हळू फिरत अर्ध्या तासात एक आवर्तन पूर्ण करते. सायकलच्या चाकाच्या आकाराचे हे चक्र बनवण्यासाठी सतराशे टन एवढे लोखंड वापरले गेले आहे. त्याला बत्तीस कॅपसूल्स जोडली आहेत आणि प्रत्येक कॅपसूलमध्ये पंचवीस प्रवासी बसू शकतात. अशा प्रकारे एका वेळेस चारशे पर्यटकांना घेऊन हे चक्र फिरत असते. चक्र हळूहळू फिरत असल्यामुळे ते चालू असतांना प्रवाशांना कॅपसूलमध्ये उठून हिंडतफिरत हवे ते दृष्य पाहता येते आणि त्याचे फोटो काढता येतात.


टॉवर ऑफ लंडनपासून जवळच थेम्स नदीवर टॉवर ब्रिज आहे. त्याचा मधला भाग पाहिजे तेंव्हा फिरवून तिरकस उभा करता यावा आणि नदीतून जहाजांना प्रवास करता यावा अशा रीतीने याची रचना केली आहे. यासाठी दोन उंच टॉवर बांधलेले आहेत. या पुलावरून प्रचंड वाहतूक होत असल्यामुळे बहुतेक वेळा ती सुरू असते. पण आवश्यकता पडल्यास त्याचा मधला भाग फिरवून जलवाहतूकीचा मार्ग मोकळा करता येतो. ते करण्याची यंत्रसामुग्री शाबूत ठेवलेली आहे.


ट्रॅफल्गार स्क्वेअर हा एक छानसा चौक आहे. अनेक कारंजे आणि पुतळे यांनी सजवलेल्या याचौकात एक दीडशे फूट उंच खांब असून तच्याच्या माथ्यावर अठरा फूट उंच असा नौसेनानी नेलसन याचा पुतळा आहे. ट्रॅफल्गारच्या युद्धात इंग्लंडने मिळलेल्या विजयाचे प्रतीक म्हणून हा विजयस्तंभ उभा केलेला आहे. या चौकात शेकडो कबूतरे पहायला मिळतात हे त्याचे आणखी एक वैशिष्ट्य आहे.

No comments: