स्वाइन फ्ल्यू

थोड्या दिवसांपूर्वी हे नांव पहिल्यांदा ऐकले होते तेंव्हा ते दूर परदेशात आलेल्या एका साथीचे नांव होते. डुकराचे मांस खाल्यामुळे तो रोग होतो असा त्याच्याबद्दल गैरसमज असल्यामुळे आपल्याला त्याची कांही भीती नाही याची इकडील लोकांना खात्री वाटत होती. यापूर्वी बाहेरच्या जगात मॅड काऊ आणि बर्डफ्ल्यूच्या साथी येऊन गेल्या होत्या. भारतात गोमांसभक्षण अत्यल्प प्रमाणात होते आणि त्या साथीचा प्रादुर्भाव झाला नाही. बर्डफ्ल्यूची लागण आधी कोंबड्यांना झालेली समजत असे आणि त्या संशयाने लक्षावधी कोंबड्यांची कत्तल करण्यात आली. त्यानंतरसुध्दा अनेक महिने कित्येक लोक चिकन खात नव्हते. तो आजारही इकडे पसरला नाही. या अनुभवामुळे स्वाइनफ्ल्यूच्या साथीचे सुरुवातीला फारसे गांभीर्य वाटले नव्हते.
हळूहळू तो जगभर पसरत गेला. तेंव्हा परदेशातून येणा-या प्रवाशांतल्या संशयित रोग्यांची आरोग्यतपासणी होऊ लागली. परदेशातून येणारे लोक विमानानेच येतात आणि कांही थोड्या महानगरांतच ते उतरतात यामुळे त्याचे नियंत्रण करणे शक्य आणि सोपे आहे असा समज होता. परदेशात लागण होऊन इकडे आलेल्या रोग्यांची संख्या चाचणीनुसार वाढत असली तरी त्यांच्यातील बरेचसे लोक त्या परीक्षेचा निष्कर्ष येण्यापूर्वीच बरे होऊन गेलेले असत. त्यामुळे या रोगाचे स्वरूप अगदी सौम्य असावे आणि पाश्चिमात्य देशांमधील लोकांच्या तुलनेत भारतीय लोकांची रोगप्रतिकारक शक्ती जास्त असते अशा समजुतीने इथल्या लोकांना त्यापासून भीती नाही असे वाटले होते.
कालपरवा आलेल्या बातम्यांवरून हे सगळे गैरसमज दूर झाले असणार. परदेशात जाऊन न आलेल्या, पुण्यातील एका मुलीचा मृत्यू या आजाराने झाला आहे. एकंदर रोग्यांची संख्या पाहता आणि संख्याशास्त्राच्या हिशोबाने हा रोग कॉलरा, प्लेग या रोगांसारखा भयानक नाही असे असले तरी एकाद्या केसमध्ये तो प्राणघातक होऊ शकतो हे दिसून आले आहे. या घटनेमधून खालील विदारक सत्ये समोर आली आहेत.
१. परदेशातून आलेले विषाणू आता स्थानिक वातावरणात पसरले आहेत आणि त्यामुळे त्यांचे नियंत्रण करणे अवघड झाले आहे.
२. याची लक्षणे पावसाळ्यात सर्रास सगळ्या लोकांना होत असलेल्या विकारांपासून फारशी वेगळी नाहीत. त्यामुळे तो पटकन ओळखू येत नाही.
३. याची चाचणी करण्याची पध्दत अत्यंत महाग आहे आणि थोड्या जागी ती उपलब्ध आहे. फक्त परदेशातून आलेल्या विमानप्रवाशांच्या बाबतीत ती करणे शक्य होते, पण सरसकट सगळ्या रोग्यांची त्यासाठी तपासणी करणे शक्य नाही.
४. ज्या दुर्दैवी मुलीचा मृत्यू झाला तिच्या कुटुंबाची आर्थिक परिस्थिती चांगली असल्यामुळे तिची वैद्यकीय तपासणी करणे आणि त्यानुसार औषधोपचार करणे शक्य होते व ते झाले होते असेही या बातमीत आले आहे. पुण्यातल्या विख्यात हॉस्पिटलमध्ये तिच्यावर उपचार होत होते. त्यात हयगय झाली की पूर्वीचा अनुभव नसल्यामुळे त्यात कांही तृटी राहिल्या की तिला झालेला हा रोगच वैद्यकशास्त्राच्या आंवाक्याच्या बाहेर गेला होता वगैरेवर चर्चा होत राहील. हे प्रकरण आता राजकारण आणि न्यायव्यवस्था या क्षेत्रात जाणार अशा बातम्या आहेत. त्यामुळे वृत्तपत्रातल्या बातम्यांच्या आधारे त्याबद्दल कांही न बोलणेच इष्ट आहे.
५. आतापर्यंत ज्या शाळांची नांवे या संदर्भात पेपरमध्ये आली आहेत त्या सर्व शाळा उच्चभ्रू लोकांच्या मुलांच्या आहेत. 'हा एक परदेशातला रोग आहे' असा समज आधी होता, आता "तो कॉन्व्हेंटमधल्या मुलांना होणारा आहे" असे कोणाला कदाचित वाटेल. तसे समजायचे कारण नाही. तो आबालवृध्द कोणालाही होऊ शकतो.

उगाच भीती पसरवावी असा हे लिहिण्याचा उद्देश नाही. जगातल्या कुठल्याच देशात या रोगामुळे हाहाःकार उडालेला नाही. त्यामुळे त्याचे स्वरूप सौम्यच असावे असे वाटते. पण तो आता दर्लक्ष करण्याइतका किरकोळ राहिलेला नाही. तो होऊ नये यासाठी नक्की कशी सावधानता बाळगावी हे मलासुध्दा ठाऊक नाही. जमेल तेवढी सावधगिरी बाळगावी आणि नियमित आहार, व्यायाम वगैरे करून आपली प्रतिकारशक्ती शाबूत ठेवावी एवढेच करणे सध्या शक्य आहे.
मला ईमेलवरून आलेली त्रोटक माहिती वरील चित्रात आणि इस्पितळांची यादी खाली दिली आहे.

GOVERNMENT AUTHORIZED HOSPITALS FOR TREATMENT OF SWINE FLU
They are in following order
City
Hospital
Address
Contact
Chennai
King Institute of Preventive Medicine (24/7 Service)
Guindy, Chennai 32
(044) 22501520, 22501521 & 22501522 Communicable Diseases Hospital
Thondiarpet, Chennai
(044) 25912686/87/88, 9444459543
Government General Hospital
Opp. Central Railway Station, Chennai 03
(044) 25305000, 25305723, 25305721, 25330300
Pune
Naidu Hospital
Near Le'Meridian, Raja Bahadur Mill, GPO, Pune 01
(020) 26058243 National Institute of Virology
20A Ambedkar Road, Pune 11
(020) 26006290
Kolkata
ID Hospital
57,Beliaghata, Beliaghata Road, Kolkata - 10
(033) 23701252
Coimbatore
Government General Hospital
Near Railway Station,
Trichy Road, Coimbatore 18
(0422) 2301393, 2301394, 2301395, 2301396
Hyderabad
Govt. General and Chest Diseases Hospital,
Erragadda, Hyderabad
(040) 23814939
Mumbai
Kasturba Gandhi Hospital
Arthur Road, N M Joshi Marg, Jacob Circle, Mumbai - 11
(022) 23083901, 23092458, 23004512 Sir J J Hospital
J J Marg, Byculla, Mumbai - 08
(022) 23735555, 23739031, 23760943, 23768400 / 23731144 / 5555 / 23701393 / 1366 Haffkine Institute
Acharya Donde Marg, Parel, Mumbai 12
(022) 24160947, 24160961, 24160962
Kochi
Government Medical College
Gandhi Nagar P O, Kottayam - 08
(0481) 2597311,2597312 Government Medical College
Vandanam P O, Allapuzha - 05
(0477) 2282015 Taluk Hospital
Railway Station Road, Alwaye, Ernakulam
(0484) 2624040 Sathyajit - 09847840051 Taluk Hospital
Perumbavoor PO, Ernakulam 542
(0484) 2523138 Vipin - 09447305200 Gurgaon & Delhi
All India Institute of Medical Sciences (AIIMS)
Ansari Nagar, Aurobindo Marg Ring Road, New Delhi 29
(011) 26594404, 26861698 Prof. R C Deka - 9868397464 National Institute for Communicable Diseases
22, Sham Nath Marg,
New Delhi 54 (011) 23971272/060/344/524/449/326 Dr. Ram Manohar Lohia Hospital
Kharak Singh Marg,
New Delhi 01
(011) 23741640, 23741649, 23741639
Dr. N K Chaturvedi 9811101704 Vallabhai Patel Chest Institute
University Enclave, New Delhi- 07
(011) 27667102, 27667441, 27667667, 27666182
Bangalore
Victoria Hospital
K R Market, Kalasipalayam, Bangalore 02
(080) 26703294 Dr. Gangadhar - 94480-49863 SDS Tuberculosis & Rajiv Gandhi Institute of Chest Diseases
Hosur Road, Hombegowda Nagar, Bangalore 29
(080) 26631923 Dr. Shivaraj - 99801-48780