मी अँब्युलन्समध्ये जाऊन झोपलो त्या वेळी माझ्या डोक्याला झालेली जखम ठणकत असली तरी ते काम करत होते आणि अंगात अशक्तपणा आलेला असला तरी माझ्यात बोलायचे त्राण होते. मी उदयला विचारले, "सगळी कागदपत्रे घेतलीस ना रे?" हो म्हणत त्याने हातातला लिफ़ाफ़ा दाखवला. त्यात फक्त एक रेफ़रल लेटर होते, माझ्या दोन्ही हातांच्या अमक्या अमक्या हाडांचे ऑपरेशन आणि मॅनेजमेंट एवढेच त्यात लिहिलेले होते आणि इतर ठराविक छापील मजकूर होता, बीएआरसी हॉस्पिटलमध्ये याआधी केलेल्या तपासण्यांचे रिपोर्ट, तिथे दिलेली औषधे वगैरेंचे एकादे डोसियर मला अपेक्षित होते, ते नव्हते. एवढ्यात ड्रायव्हरने गाडी सुरू केली आणि आम्ही मार्गस्थ झालो. फोर्टिस हॉस्पिटलमधल्या डॉक्टरांनी विचारले तर त्यांना काय सांगायचे हा माझ्या मनात उठलेला प्रश्न उदयला विचारायचे राहूनच गेले. त्यासाठी कदाचित उदयला आणखी एक फेरी मारावी लागली असती, पण त्याची गरज पडली नाही. माझ्या एक्सरे फिल्म आमच्याकडेच होत्या, तेवढ्यावरच काम भागले. जिथे आमचा अपघात झाला होता ती जागा वाशीकडे जात असतांना वाटेत आली . आता त्या भयानक घटनेचा मागमूसही तिथे राहिलेला नव्हता. त्यानंतर कित्येक हजार गाड्या त्या स्पॉटवरून गेल्या असतील. त्यातल्या लोकांना आमच्या वाट्याला आलेल्या भोगाची पुसटशी जाणीवही व्हायचे काही कारण नव्हते.
अँब्युलन्समधून उतरल्यावर मला फोर्टिस हॉस्पिटलच्या कॅज्युअल्टी विभागात दाखल करण्यात आले. त्यासाठी असलेला एक सविस्तर फॉर्म उदयने भरल्यानंतर मला त्यावर सही करायची होती, पण ते शक्यच नव्हते, डावा अंगठाही बँडेजमध्ये बंद होता, मंग उजव्या हाताच्या अंगठ्याला शाई लावून ठसा उमटवला गेला. तिथल्या नर्सने मात्र स्पिरिट लावून ती शाई लगेच पुसून टाकली, बीएआरसी हॉस्पिटलमध्ये डाव्या अंगठ्याला लावलेला रंग पुसट होत निघायला आणखी चार पाच दिवस लागले. अॅडमिशनच्या फॉर्मॅलिटीज पूर्ण करण्यासाठी उदय फोर्टिस हॉस्पिटलच्या अकाउंट्स आणि अॅडमिन डिपार्टमेंट्सकडे ये जा करत होता आणि कॅज्युअल्टीत डोकावून माझ्यावरही लक्ष ठेवत होता. त्या दिवंशी बहुधा ते काम पूर्ण झालेच नाही, त्यातले उरलेले शेपूट त्याने दुस-या दिवशी सकाळी आल्यावर पूर्ण केले. इकडे कॅजियुअल्टीतले डॉक्टर आणि नर्सेस मात्र त्यांच्या कामाला लागले होते. त्यांनी पुन्हा माझ्या सर्व शरीराची संपूर्ण तपासणी केली, हातांवरची बँडेजेससुद्धा उलगडून आणि प्लॅस्टर कापून काढून आतल्या हातांना तपासले. नुकताच एकादा अपघात होऊन आलेला मी एक नवा रुग्ण असावा अशा प्रकारे त्यांचे काम चालले होते.
थोड्याच वेलात डॉ.सिद्धार्थ यादव यांचे आगमन झाले. त्यांचे उंचेपुरे आणि भारदस्त व्यक्तीमत्व याचीच कोणावरही अनुकूल छाप पडत असणार. हे सर्जन आपले ऑपरेशन करणार आहेत हे पाहून त्या अवस्थेतही मला बरे वाटले. डॉक्टरसाहेबांनी आल्या आल्या भराबर सारी कागदपत्रे वाचून त्यांच्या सहाय्यकांच्या नोंदी पाहिल्या. माझे एक्सरे फोटो लक्षपूर्वक पाहून सांगितले की दोन्ही हातांमध्ये प्लेट्स घालाव्या लागतीलच. "आपण उद्या दुपारी ऑपरेशन करून घेऊ" असे त्यांनी सांगितले तेंव्हा तर मला आश्चर्याचा एक लहानसा धक्काच बसला. त्यापूर्वी करायच्या तपासण्यांची एक मोठी यादी त्यांनी सहाय्यकांना पटापट सांगितली. डॉक्टर निघण्याच्या तयारीत असतांनाच डॉक्टर असलेला माझा भाचा श्री तिथे येऊन पोचला. त्याने वैद्यकीय भाषेत काही चर्चा केली त्यावरून मला एवढेच समजले की उजव्या हाताचे जे हाड मोडलेले आहे त्याला हे लोक ह्यूमरस असे म्हणतात. माझे हे हाड़ इतक्या जोराने ठणकत होते की यातल्या ह्यूमरसपणाला (विनोदाला) मी दाद देऊ शकत नव्हतो.
डॉक्टर यादव यांनी दिलेल्या सूचनांची अंमलबजावणी लगेच सुरू झाली. माझ्या शरीरातल्या रक्तातल्या अनेक घटकांची पुन्हा एकदा नव्याने तपासणी आणि मोजणी करायची होती. त्यासाठी लागणारे रक्त कुठून आणि कसे काढायचे हा प्रश्न होताच. उजवा हात स्लिंगमधून बाहेर काढून त्याच्या मनगटाच्या शेजारी दोन तीन ठिकाणी सुया खुपसून पाहिल्यावर एका जागी त्यांना रक्ताचा झरा (व्हेन) सापडला. दोन तीन टेस्ट ट़्यूबमध्ये त्यातल्या रक्ताचे नमूने काढून घेतले गेले. रक्तदाब कसा तपासा़यचा हा दुसरा प्रश्न होताच. उजव्या पायाच्या घोट्याच्या आसपास थोडीशी मोकळी जागा मिळाली तिथे बीपी मीटरचा पट्टा गुंडाळून त्याची झाली तशी नोंद केली. त्या वेळी मला मूत्रविसर्जनाचा काही त्रास होत नसला तरी ऑपरेशन करण्यासाठी त्य जागी एक कॅथेटर जोडून ठेवणे गरजेचे होते. ते लावून त्याला प्लॅस्टिकच्या नळीने एक पिशवी जोढून आणि बांधून ठेवली. शरीरामध्ये इंजेक्शने देण्यासाठी उजव्या हाताच्या पंजावर एक आय व्हीसाठी सुई खुपसून ठेवली. माझे शरीर आता पूर्णपणे कॅज्युअल्टीमधील डॉक्टर्स व नर्सेस यांच्या ताब्यात होते. त्यावर जे जे काही चाललेले होते ते स्वस्थपणे पाहणे आणि त्यातून ज्या वेदना होतील त्या सोसणे एवढेच मी करू शकत होतो.
त्यानंतर फोर्टिस हॉस्पिटलच्या निरनिराळ्या विभागांमधून माझी ट्रॉलीवरली वरात हिंडायला निघाली. एकापाठोपाठ एक आणखी काही तपासण्या करून घ्यायच्या होत्याच. सर्वात आधी आम्ही स्कॅनिंग सेक्शनमध्ये गेलो. स्ट्रेस रिलीफ करण्यासाठी उपयोगात येतात तशा बोगी हर्थ फर्नेसेस मी अनेक ठिकाणी पाहिल्या होत्या, एक दोन वेळा इलेक्ट्रिक क्रिमेटोरियमही पाहिले होते, तिथल्या यंत्रांची आठवण मला त्या स्कॅनरला पाहून झाली. माझ्या ट्रॉलीची उंची तिथल्या बोगीएवढी वाढवून समान केली. मग चार जणांनी चार कोप-यात धरून माझ्या अंगाखालील बेडशीटसकट मला उचलले आणि त्या बोगीवर ठेवले. कारखान्यांमध्ये असते तशी क्रेन वापरली नाही नशीब. मग मला कुशीवर वळवून हळूच माझ्या अंगाखालची बेडशीट काढून घेतली. ऑपरेटरला सोडून बाकी सारे जण त्या खोलीबाहेर गेले. गळ्यात शील्डिंगचे जाड आवरण अडकवून ऑपरेटर माझ्या जवळ आला. मी केंव्हा श्वास घ्यायचा, धरून ठेवायचा, सोडायचा, किती निस्तब्ध रहायचे वगैरे सूचना पटापटा सांगून तो पॅनेलपाशी गेला. मी होकारारार्थी मानसुद्धा हलवली नाही.
त्याने त्या यंत्राचे बटन दाबताच माझी बोगी हलायला लागली आणि आधी झरकन पुढे सरकली. माझे मस्तक त्या यंत्राच्या कमानीत शिरल्यानंतर तिचा वेग मंदावला आणि ती अत्यंत सूक्ष्म गतीने पुढे मागे सरकायला लागली. त्या कमानीच्या आत एक प्रचंड आकाराची रिंग होती. एक क्ष किरणाचा झोत त्या रिंगमध्ये गोल गोल फिरत सर्व बाजूंनी माझ्या मस्तकामधून आरपार जात होता आणि पलीकडच्या बाजूला असलेल्या सेन्सर्समध्ये त्याचे रेकॉर्डिंग होत होते. मी भीतीने पटकन माझे डोळे मिटून घेतले, पण तरीही ते तीव्र किरण माझ्या पापण्यांच्या आत जाऊन डोळ्यांच्याही आरपार थेट मेंदूमध्ये जाणार होतेच. पण तेवढ्या एक्स्पोजरमुळे त्या अवयवांना इजा होण्याची शक्यता फार कमी होती. माझे डोके अत्यंत हळूहळू त्या यंत्राच्या पूर्णपणे आत जाऊन पुन्हा बाहेर आल्यावर त्यााचे घरघरणे थांबले आणि अशा प्रकारे माझा सीटी स्कॅन पूर्ण झाला. त्यानंतर माझ्या खांद्याचा थ्री डी स्कॅन करायचा होता. त्यासाठी मला पुन्हा एकदा त्या यंत्रामधून आतबाहेर केले गेले.
मेंदू आणि खांद्याचे स्कॅनिंग संपल्यानंतर माझ्या हृदयाचा टू डी इकोकार्डिओग्रॅम काढायचा होता. त्यासाठी वेगळ्या खोलीत नेण्यात आले. तिथल्या डॉक्टरने एक सेन्सर माझ्या छातीवरून फिरवत फिरवत आत काय चालले आहे याची स्क्रीनवर पाहून तपासणी केली. यावेळी आतल्या रक्ताभिसरणाचे खळखळाटासारखे आवाज मलाही मोठमोठ्याने ऐकू येत होते. आपल्या हृदयामध्ये आपले रक्त अशा प्रकारे उसळ्या घेत असते हे मी प्रथमच अनुभवले आणि सळसळते रक्त असे का म्हंटले जाते हे समजले.
अखेर एकदाचे मला माझ्या खोलीत नेण्यात आले तोंपर्यंत जेवणाची वेळ टळून गेली होती, पण माझ्यासाठी जेवण आणून ठेवलेले होते ते चार घास पोटात ढकलणे आवश्यक होते. दुस-या दिवशी ऑपरेशन असल्यामुळे कडकडीत उपासच घडणार होता. रात्री एक ब्रदर (मेल नर्स) येऊन मला सांगून गेला की दुसरे दिवशी सकाळी सातच्या आत मी थोडा नाश्ता करू शकतो आणि त्यानंतर अकरा वाजेपर्यंत फक्त द्रवरूप पदार्थ सेवन करू शकतो. अकरा वाजल्यानंतर मात्र पाण्याचा थेंबसुद्धा प्यायचा नव्हता. त्यानुसार पहाटेच मला उठवून साडेसहालाच काही खायला दिले गेले आणि त्यासोबत माझी औषधे दिली गेली. त्यानंतर मलाही काही खाण्यापिण्याची इच्छा नव्हतीच. शिवाय एकापाठोपाठ एकेक कामे चालली होती. एक न्हावी येऊन सर्वांगावरचे केस भादरून गेला. त्यानंतर आलेल्या सुपरवायजरला त्यात काही न्यून दिसले म्हणून त्याने हजामाला पुन्हा पाचारण करून जास्त तुळतुळीत हजामत करवून घेतली. मला आयव्हीमधून देण्यात येत असलेल्या औषधांच्या बाटल्या तर एका पाठोपाठ एक कोणी ना कोणी सारखे येऊन बदलून जात होते. मध्येच एकादी परिचारिका येऊन नाडीचे ठोके, रक्तदाब, रक्तातल्या प्राणवायूचे प्रमाण, तापमान वगैरे मोजून जात होती. माझ्याकडे खूपच लक्ष दिले जात होते.
आदले दिवशी केलेल्या रक्ताच्य तपासण्या, सीटी स्कॅन, थ्रीडी स्कॅन, टूडी एको वगैरेंचे रिपोर्ट्स येऊन त्या त्या विषयातल्या तज्ज्ञ डॉक्टरांनी पाहून झाल्यावरच ऑपरेशनला अनुमती मिळणार होती. आमच्या हॉस्पिटलमध्ये यात निदान दोन तीन दिवस जातात, पण इथे सगळे समांतर चालले होते. या सगळ्या गोष्टी समाधानकारक असणारच असे गृहीत धरून एकेक कामे उरकवली जात होती. ऑपरेशन तर दुपारी होणार होते. तोपर्यंत अंगात थोडी शक्ती शिल्लक रहावी अशा सूज्ञ विचार करून पावणेअकराच्या सुमाराला मीच माझ्या मुलाला एकादा ज्यूस मागवायला सांगितले. रूम सर्व्हिसने तो येणार असल्याची चिन्हे न दिसल्याने तो स्वतः खाली गेला आणि मोठ्या मिनतवारीने फ्रूटीचे एक पॅकेट घेऊन अकरा वाजायच्या आत वर आला आणि मीही तहान भूक लागलेली नसतांनाच ते प्राशन केले.
ठरल्या वेळी म्हणजे सुमारे दीड पावणेदोन वाजता मला ऑपरेशन थिएटरकडे नेण्यात आले. पहिल्या दरवाजामधून आत गेल्यावर तिथल्या वेगळ्या गणवेशातल्या स्टाफने माझा ताबा घेतला. माझ्या व्हीलचेअरला ढकलत असतांना एकाने सहज म्हणून विचारले, "सकाळपासून काही खाल्ला प्याला नाहीत ना?"
"अजीबात काही खाल्ले नाही" मी उत्तर देत देत माहिती सांगितली, "फक्त थोडासा फळांचा रस घेतला."
"काय?" असे म्हणत तो जागच्या जागीच थबकला.
"अहो आम्हाला काल असेच सांगितले होते." मी गयावया करत म्हंटले.
"द्रवरूप पदार्थ म्हणजे फक्त पाणी प्यायला परवानगी असते" त्याने नवीनच व्याख्या सांगितली. आता एवढ्या कारणाने माझे ऑपरेशन रद्द होणार की काय? मला चिंता लागली. पण त्या गणवेशधारकांच्या म्होरक्याने पुढे जायचा निर्णय घेतला आणि मला पुढच्या दालनात नेता नेताच एक इंजेक्शन दिले गेले. त्यानंतर काही सेकंदांमध्येच माझी शुद्ध पूर्णपणे हरपली.
अँब्युलन्समधून उतरल्यावर मला फोर्टिस हॉस्पिटलच्या कॅज्युअल्टी विभागात दाखल करण्यात आले. त्यासाठी असलेला एक सविस्तर फॉर्म उदयने भरल्यानंतर मला त्यावर सही करायची होती, पण ते शक्यच नव्हते, डावा अंगठाही बँडेजमध्ये बंद होता, मंग उजव्या हाताच्या अंगठ्याला शाई लावून ठसा उमटवला गेला. तिथल्या नर्सने मात्र स्पिरिट लावून ती शाई लगेच पुसून टाकली, बीएआरसी हॉस्पिटलमध्ये डाव्या अंगठ्याला लावलेला रंग पुसट होत निघायला आणखी चार पाच दिवस लागले. अॅडमिशनच्या फॉर्मॅलिटीज पूर्ण करण्यासाठी उदय फोर्टिस हॉस्पिटलच्या अकाउंट्स आणि अॅडमिन डिपार्टमेंट्सकडे ये जा करत होता आणि कॅज्युअल्टीत डोकावून माझ्यावरही लक्ष ठेवत होता. त्या दिवंशी बहुधा ते काम पूर्ण झालेच नाही, त्यातले उरलेले शेपूट त्याने दुस-या दिवशी सकाळी आल्यावर पूर्ण केले. इकडे कॅजियुअल्टीतले डॉक्टर आणि नर्सेस मात्र त्यांच्या कामाला लागले होते. त्यांनी पुन्हा माझ्या सर्व शरीराची संपूर्ण तपासणी केली, हातांवरची बँडेजेससुद्धा उलगडून आणि प्लॅस्टर कापून काढून आतल्या हातांना तपासले. नुकताच एकादा अपघात होऊन आलेला मी एक नवा रुग्ण असावा अशा प्रकारे त्यांचे काम चालले होते.
थोड्याच वेलात डॉ.सिद्धार्थ यादव यांचे आगमन झाले. त्यांचे उंचेपुरे आणि भारदस्त व्यक्तीमत्व याचीच कोणावरही अनुकूल छाप पडत असणार. हे सर्जन आपले ऑपरेशन करणार आहेत हे पाहून त्या अवस्थेतही मला बरे वाटले. डॉक्टरसाहेबांनी आल्या आल्या भराबर सारी कागदपत्रे वाचून त्यांच्या सहाय्यकांच्या नोंदी पाहिल्या. माझे एक्सरे फोटो लक्षपूर्वक पाहून सांगितले की दोन्ही हातांमध्ये प्लेट्स घालाव्या लागतीलच. "आपण उद्या दुपारी ऑपरेशन करून घेऊ" असे त्यांनी सांगितले तेंव्हा तर मला आश्चर्याचा एक लहानसा धक्काच बसला. त्यापूर्वी करायच्या तपासण्यांची एक मोठी यादी त्यांनी सहाय्यकांना पटापट सांगितली. डॉक्टर निघण्याच्या तयारीत असतांनाच डॉक्टर असलेला माझा भाचा श्री तिथे येऊन पोचला. त्याने वैद्यकीय भाषेत काही चर्चा केली त्यावरून मला एवढेच समजले की उजव्या हाताचे जे हाड मोडलेले आहे त्याला हे लोक ह्यूमरस असे म्हणतात. माझे हे हाड़ इतक्या जोराने ठणकत होते की यातल्या ह्यूमरसपणाला (विनोदाला) मी दाद देऊ शकत नव्हतो.
डॉक्टर यादव यांनी दिलेल्या सूचनांची अंमलबजावणी लगेच सुरू झाली. माझ्या शरीरातल्या रक्तातल्या अनेक घटकांची पुन्हा एकदा नव्याने तपासणी आणि मोजणी करायची होती. त्यासाठी लागणारे रक्त कुठून आणि कसे काढायचे हा प्रश्न होताच. उजवा हात स्लिंगमधून बाहेर काढून त्याच्या मनगटाच्या शेजारी दोन तीन ठिकाणी सुया खुपसून पाहिल्यावर एका जागी त्यांना रक्ताचा झरा (व्हेन) सापडला. दोन तीन टेस्ट ट़्यूबमध्ये त्यातल्या रक्ताचे नमूने काढून घेतले गेले. रक्तदाब कसा तपासा़यचा हा दुसरा प्रश्न होताच. उजव्या पायाच्या घोट्याच्या आसपास थोडीशी मोकळी जागा मिळाली तिथे बीपी मीटरचा पट्टा गुंडाळून त्याची झाली तशी नोंद केली. त्या वेळी मला मूत्रविसर्जनाचा काही त्रास होत नसला तरी ऑपरेशन करण्यासाठी त्य जागी एक कॅथेटर जोडून ठेवणे गरजेचे होते. ते लावून त्याला प्लॅस्टिकच्या नळीने एक पिशवी जोढून आणि बांधून ठेवली. शरीरामध्ये इंजेक्शने देण्यासाठी उजव्या हाताच्या पंजावर एक आय व्हीसाठी सुई खुपसून ठेवली. माझे शरीर आता पूर्णपणे कॅज्युअल्टीमधील डॉक्टर्स व नर्सेस यांच्या ताब्यात होते. त्यावर जे जे काही चाललेले होते ते स्वस्थपणे पाहणे आणि त्यातून ज्या वेदना होतील त्या सोसणे एवढेच मी करू शकत होतो.
त्यानंतर फोर्टिस हॉस्पिटलच्या निरनिराळ्या विभागांमधून माझी ट्रॉलीवरली वरात हिंडायला निघाली. एकापाठोपाठ एक आणखी काही तपासण्या करून घ्यायच्या होत्याच. सर्वात आधी आम्ही स्कॅनिंग सेक्शनमध्ये गेलो. स्ट्रेस रिलीफ करण्यासाठी उपयोगात येतात तशा बोगी हर्थ फर्नेसेस मी अनेक ठिकाणी पाहिल्या होत्या, एक दोन वेळा इलेक्ट्रिक क्रिमेटोरियमही पाहिले होते, तिथल्या यंत्रांची आठवण मला त्या स्कॅनरला पाहून झाली. माझ्या ट्रॉलीची उंची तिथल्या बोगीएवढी वाढवून समान केली. मग चार जणांनी चार कोप-यात धरून माझ्या अंगाखालील बेडशीटसकट मला उचलले आणि त्या बोगीवर ठेवले. कारखान्यांमध्ये असते तशी क्रेन वापरली नाही नशीब. मग मला कुशीवर वळवून हळूच माझ्या अंगाखालची बेडशीट काढून घेतली. ऑपरेटरला सोडून बाकी सारे जण त्या खोलीबाहेर गेले. गळ्यात शील्डिंगचे जाड आवरण अडकवून ऑपरेटर माझ्या जवळ आला. मी केंव्हा श्वास घ्यायचा, धरून ठेवायचा, सोडायचा, किती निस्तब्ध रहायचे वगैरे सूचना पटापटा सांगून तो पॅनेलपाशी गेला. मी होकारारार्थी मानसुद्धा हलवली नाही.
त्याने त्या यंत्राचे बटन दाबताच माझी बोगी हलायला लागली आणि आधी झरकन पुढे सरकली. माझे मस्तक त्या यंत्राच्या कमानीत शिरल्यानंतर तिचा वेग मंदावला आणि ती अत्यंत सूक्ष्म गतीने पुढे मागे सरकायला लागली. त्या कमानीच्या आत एक प्रचंड आकाराची रिंग होती. एक क्ष किरणाचा झोत त्या रिंगमध्ये गोल गोल फिरत सर्व बाजूंनी माझ्या मस्तकामधून आरपार जात होता आणि पलीकडच्या बाजूला असलेल्या सेन्सर्समध्ये त्याचे रेकॉर्डिंग होत होते. मी भीतीने पटकन माझे डोळे मिटून घेतले, पण तरीही ते तीव्र किरण माझ्या पापण्यांच्या आत जाऊन डोळ्यांच्याही आरपार थेट मेंदूमध्ये जाणार होतेच. पण तेवढ्या एक्स्पोजरमुळे त्या अवयवांना इजा होण्याची शक्यता फार कमी होती. माझे डोके अत्यंत हळूहळू त्या यंत्राच्या पूर्णपणे आत जाऊन पुन्हा बाहेर आल्यावर त्यााचे घरघरणे थांबले आणि अशा प्रकारे माझा सीटी स्कॅन पूर्ण झाला. त्यानंतर माझ्या खांद्याचा थ्री डी स्कॅन करायचा होता. त्यासाठी मला पुन्हा एकदा त्या यंत्रामधून आतबाहेर केले गेले.
मेंदू आणि खांद्याचे स्कॅनिंग संपल्यानंतर माझ्या हृदयाचा टू डी इकोकार्डिओग्रॅम काढायचा होता. त्यासाठी वेगळ्या खोलीत नेण्यात आले. तिथल्या डॉक्टरने एक सेन्सर माझ्या छातीवरून फिरवत फिरवत आत काय चालले आहे याची स्क्रीनवर पाहून तपासणी केली. यावेळी आतल्या रक्ताभिसरणाचे खळखळाटासारखे आवाज मलाही मोठमोठ्याने ऐकू येत होते. आपल्या हृदयामध्ये आपले रक्त अशा प्रकारे उसळ्या घेत असते हे मी प्रथमच अनुभवले आणि सळसळते रक्त असे का म्हंटले जाते हे समजले.
अखेर एकदाचे मला माझ्या खोलीत नेण्यात आले तोंपर्यंत जेवणाची वेळ टळून गेली होती, पण माझ्यासाठी जेवण आणून ठेवलेले होते ते चार घास पोटात ढकलणे आवश्यक होते. दुस-या दिवशी ऑपरेशन असल्यामुळे कडकडीत उपासच घडणार होता. रात्री एक ब्रदर (मेल नर्स) येऊन मला सांगून गेला की दुसरे दिवशी सकाळी सातच्या आत मी थोडा नाश्ता करू शकतो आणि त्यानंतर अकरा वाजेपर्यंत फक्त द्रवरूप पदार्थ सेवन करू शकतो. अकरा वाजल्यानंतर मात्र पाण्याचा थेंबसुद्धा प्यायचा नव्हता. त्यानुसार पहाटेच मला उठवून साडेसहालाच काही खायला दिले गेले आणि त्यासोबत माझी औषधे दिली गेली. त्यानंतर मलाही काही खाण्यापिण्याची इच्छा नव्हतीच. शिवाय एकापाठोपाठ एकेक कामे चालली होती. एक न्हावी येऊन सर्वांगावरचे केस भादरून गेला. त्यानंतर आलेल्या सुपरवायजरला त्यात काही न्यून दिसले म्हणून त्याने हजामाला पुन्हा पाचारण करून जास्त तुळतुळीत हजामत करवून घेतली. मला आयव्हीमधून देण्यात येत असलेल्या औषधांच्या बाटल्या तर एका पाठोपाठ एक कोणी ना कोणी सारखे येऊन बदलून जात होते. मध्येच एकादी परिचारिका येऊन नाडीचे ठोके, रक्तदाब, रक्तातल्या प्राणवायूचे प्रमाण, तापमान वगैरे मोजून जात होती. माझ्याकडे खूपच लक्ष दिले जात होते.
आदले दिवशी केलेल्या रक्ताच्य तपासण्या, सीटी स्कॅन, थ्रीडी स्कॅन, टूडी एको वगैरेंचे रिपोर्ट्स येऊन त्या त्या विषयातल्या तज्ज्ञ डॉक्टरांनी पाहून झाल्यावरच ऑपरेशनला अनुमती मिळणार होती. आमच्या हॉस्पिटलमध्ये यात निदान दोन तीन दिवस जातात, पण इथे सगळे समांतर चालले होते. या सगळ्या गोष्टी समाधानकारक असणारच असे गृहीत धरून एकेक कामे उरकवली जात होती. ऑपरेशन तर दुपारी होणार होते. तोपर्यंत अंगात थोडी शक्ती शिल्लक रहावी अशा सूज्ञ विचार करून पावणेअकराच्या सुमाराला मीच माझ्या मुलाला एकादा ज्यूस मागवायला सांगितले. रूम सर्व्हिसने तो येणार असल्याची चिन्हे न दिसल्याने तो स्वतः खाली गेला आणि मोठ्या मिनतवारीने फ्रूटीचे एक पॅकेट घेऊन अकरा वाजायच्या आत वर आला आणि मीही तहान भूक लागलेली नसतांनाच ते प्राशन केले.
ठरल्या वेळी म्हणजे सुमारे दीड पावणेदोन वाजता मला ऑपरेशन थिएटरकडे नेण्यात आले. पहिल्या दरवाजामधून आत गेल्यावर तिथल्या वेगळ्या गणवेशातल्या स्टाफने माझा ताबा घेतला. माझ्या व्हीलचेअरला ढकलत असतांना एकाने सहज म्हणून विचारले, "सकाळपासून काही खाल्ला प्याला नाहीत ना?"
"अजीबात काही खाल्ले नाही" मी उत्तर देत देत माहिती सांगितली, "फक्त थोडासा फळांचा रस घेतला."
"काय?" असे म्हणत तो जागच्या जागीच थबकला.
"अहो आम्हाला काल असेच सांगितले होते." मी गयावया करत म्हंटले.
"द्रवरूप पदार्थ म्हणजे फक्त पाणी प्यायला परवानगी असते" त्याने नवीनच व्याख्या सांगितली. आता एवढ्या कारणाने माझे ऑपरेशन रद्द होणार की काय? मला चिंता लागली. पण त्या गणवेशधारकांच्या म्होरक्याने पुढे जायचा निर्णय घेतला आणि मला पुढच्या दालनात नेता नेताच एक इंजेक्शन दिले गेले. त्यानंतर काही सेकंदांमध्येच माझी शुद्ध पूर्णपणे हरपली.
No comments:
Post a Comment